Ethylene oxide (EO) หรือ “ออกซิเอทิลีน” ในภาษาไทย เป็นสารเคมีอินทรีย์ที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมเคมี และได้กลายมาเป็นสารตั้งต้นหลักสำหรับการผลิตสินค้ามากมายที่เราใช้กันอยู่ในชีวิตประจำวัน EO มีสูตรเคมี C₂H₄O และเป็นก๊าซไม่มีสีที่มีกลิ่นคล้ายอีเทอร์
EO ถูกค้นพบครั้งแรกในปี ค.ศ. 1834 โดย Michael Faraday ผ่านการออกซิไดซ์เอธิลีนด้วยกรดกำมะถัน ต่อมา EO ได้ถูกสังเคราะห์ขึ้นเป็นครั้งแรกโดย Léonard Henry และ Ernest Leduc ในปี ค.ศ. 1859
EO มีความสามารถในการทำปฏิกิริยาอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูง ทำให้มันเหมาะสำหรับการใช้งานในหลากหลายอุตสาหกรรม
คุณสมบัติที่โดดเด่นของ EO
- ความเป็นตัวกลาง: EO เป็นสารตั้งต้นที่ยอดเยี่ยมสำหรับการผลิตสารเคมีอื่น ๆ มากมาย เนื่องจากสามารถทำปฏิกิริยากับสารต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
- ความสามารถในการละลาย: EO สามารถละลายได้ดีในน้ำและตัวทำละลายอินทรีย์
- ความไวต่อการเกิดพอลิเมอไรเซชัน: EO สามารถพอลิเมอไรซ์ได้อย่างรวดเร็วเพื่อสร้างโพลีเอทิลีนไกลคอล (PEG) ซึ่งเป็นพอลิเมอร์ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรม
EO: การใช้งานที่หลากหลายและมีประโยชน์
EO มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมมากมาย และสามารถพบได้ในผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย เช่น
- โพลีเอทิลีนไกลคอล (PEG): PEG เป็นพอลิเมอร์ที่ได้จากการพอลิเมอไรซ์ EO PEG มีความสามารถในการละลายน้ำสูง ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานในอุตสาหกรรมยาและเครื่องสำอาง เช่น สารเพิ่มความชุ่มชื้น ครีมกันแดด และยา
- อีเทอร์:
EO ใช้เป็นสารตั้งต้นในการผลิตอีเทอร์ ซึ่งใช้เป็นตัวทำละลาย ตัวกำจัดน้ำแข็ง และตัวเจือจางในอุตสาหกรรมต่างๆ
-
Surfants and Detergents: EO ถูกนำมาใช้ในการผลิต Surfants และ Detergents เนื่องจากช่วยเพิ่มความสามารถในการละลายและทำให้เกิดฟอง
-
Glycols and Glycol Ethers: EO ถูกนำมาใช้ในการผลิต Glycols and Glycol Ethers ซึ่งมีการใช้งานในอุตสาหกรรมยานยนต์ อุตสาหกรรมพลาสติก และอุตสาหกรรมเกษตร
กระบวนการผลิต EO: การสร้างสารตั้งต้นที่สำคัญ
EO ถูกผลิตขึ้นจากเอธิลีนผ่านกระบวนการออกซิเดชันโดยใช้ตัวเร่งปฏิกิริยาเงิน (Ag)
ขั้นตอนของกระบวนการผลิต EO:
- การเตรียมสารตั้งต้น: เอธิลีนจะถูกทำให้บริสุทธิ์และคัดแยก
- การออกซิเดชัน: เอธิลีนถูกผสมกับออกซิเจน (O₂) และผ่านตัวเร่งปฏิกิริยาเงิน (Ag) ที่อุณหภูมิสูง
EO จะถูกผลิตขึ้นเป็นก๊าซที่ไม่บริสุทธิ์ 3. การทำให้ EO บริสุทธิ์: EO จะถูกทำให้บริสุทธิ์โดยการกลั่นและแยกจากส่วนผสมอื่น ๆ
ความปลอดภัยในการใช้งาน EO:
EO เป็นสารเคมีที่มีความเป็นพิษสูง และควรจัดการอย่างระมัดระวัง
- ความเป็นพิษต่อระบบหายใจ: การสูดเอา EO เข้าไปจะก่อให้เกิดความเสียหายต่อระบบทางเดินหายใจ
- ความเป็นพิษต่อผิวหนัง: EO สามารถทำให้เกิดการระคายเคืองและไหม้ที่ผิวหนัง
ข้อควรระวังในการจัดการ EO:
- EO ควรจัดเก็บในภาชนะที่ปิดสนิท และอยู่ในสถานที่ที่มีอากาศถ่ายเท
- ผู้ใช้งาน EO ควรสวมใส่เครื่องป้องกัน เช่น หน้ากาก respirators และถุงมือ
- ในกรณีเกิดการรั่วไหลของ EO, ควรระมัดระวังและปฏิบัติตามขั้นตอนความปลอดภัย
EO เป็นสารเคมีที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในอุตสาหกรรม และสามารถพบได้ในผลิตภัณฑ์ที่เราใช้กันอยู่ในชีวิตประจำวัน ความรู้เกี่ยวกับคุณสมบัติ การใช้งาน และความปลอดภัยของ EO จะช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถนำ EO มาใช้ประโยชน์อย่างเต็มประสิทธิภาพ
ตารางสรุปคุณสมบัติ EO
คุณสมบัติ | ค่า |
---|---|
สูตรเคมี | C₂H₄O |
จุดเดือด | 10.7 °C |
จุดหลอมเหลว | -162 °C |
| การใช้งาน | ตัวอย่าง |
|—|—| | โพลีเอทิลีนไกลคอล (PEG) | ยา, เครื่องสำอาง | | อีเทอร์ | ตัวทำละลาย, ตัวกำจัดน้ำแข็ง | | Surfants and Detergents | ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด | | Glycols and Glycol Ethers | อุตสาหกรรมยานยนต์, อุตสาหกรรมพลาสติก |