บอแรม หรือที่รู้จักกันในชื่อทางเคมีว่า โซเดียมเตตระโบเรท (Sodium tetraborate) เป็นแร่ธาตุที่พบได้ทั่วไปตามธรรมชาติ และถูกนำมาใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวางในอุตสาหกรรมต่างๆ ตั้งแต่สมัยโบราณ บอแรมมีสูตรเคมี Na₂B₄O₇·10H₂O และมักปรากฏในรูปของผงสีขาวไม่มีกลิ่น หรือเป็นผลึกใส
คุณสมบัติและลักษณะทางเคมีของบอแรม
บอแรม เป็นสารประกอบไอออนิกที่ละลายได้ดีในน้ำ ซึ่งทำให้สามารถนำไปใช้ในกระบวนการต่างๆ ได้อย่างสะดวก บอแรมมีความสามารถในการเป็นตัวกันความชื้น (desiccant) และทำหน้าที่เป็นสารไฮโดรไลซ์ (hydrolyzing agent)
คุณสมบัติของบอแรมที่สำคัญที่สุดคือ
- ความสามารถในการละลาย: บอแรม ละลายได้ดีในน้ำ โดยละลายได้ถึง 50 กรัมต่อลิตร
- ความเป็นเบสอ่อน: บอแรม มีค่า pH ต่ำกว่า 9 ทำให้มีความเป็นเบสอ่อนและเหมาะสมกับการใช้งานในกระบวนการทางเคมี
- คุณสมบัติในการจับตัว: บอแรม สามารถจับตัวกับไอออนโลหะได้อย่างดี ซึ่งทำให้สามารถนำมาใช้ในการกำจัดโลหะหนัก
การนำบอแรมไปใช้งาน
บอแรม มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมต่างๆ ดังนี้
- อุตสาหกรรมกระจก: บอแรม เป็นส่วนประกอบสำคัญในการผลิตกระจก โดยทำหน้าที่เป็นสารฟลักซ์ (flux) ช่วยลดอุณหภูมิหลอมละลายของทรายควาร์ตซ์ ทำให้กระบวนการผลิตกระจกมีประสิทธิภาพมากขึ้น
- อุตสาหกรรมเซรามิก: บอแรม ถูกใช้ในการผลิตเซรามิก โดยทำหน้าที่เป็นสารผสม (additive) ช่วยปรับปรุงคุณสมบัติของเซรามิก เช่น ความแข็งแรง ความทนทานต่อความร้อน และความต้านทานต่อการแตก
- อุตสาหกรรมซักฟอก: บอแรม ถูกใช้ในผลิตภัณฑ์ซักฟอก โดยทำหน้าที่เป็นสารเพิ่มประสิทธิภาพ (booster) ช่วยให้ผงซักฟอกละลายได้ดีขึ้น และช่วยขจัดคราบสกปรกได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ บอแรม ยังถูกนำไปใช้ในการผลิต
- ยาสีฟัน: บอแรม ทำหน้าที่เป็นสารขัดฟัน (abrasive) ช่วยขจัดคราบพลัคและทำให้ฟันขาว sáng
- ฆ่าแมลง: บอแรม ถูกใช้ในผลิตภัณฑ์กำจัดแมลง โดยทำหน้าที่เป็นสารพิษต่อแมลง
กระบวนการผลิตบอแรม
บอแรม มักถูกพบในธรรมชาติอยู่ในรูปของแร่โบรอน (borax ore) ซึ่งมีองค์ประกอบหลักคือ โซเดียมเตตระโบเรท (sodium tetraborate) กระบวนการผลิตบอแรมจากแร่โบรอนเกี่ยวข้องกับขั้นตอนต่อไปนี้:
- การเตรียมแร่: แร่โบรอนจะถูกบดและทำให้อ่อนตัวลงเพื่อเตรียมสำหรับการสกัด
- การละลาย: แร่โบรอนที่เตรียมไว้จะถูกละลายในน้ำร้อน สารละลายที่ได้จะประกอบด้วยโซเดียมเตตระโบเรท และสารอื่นๆ
- การตกตะกอน: โซเดียมเตตระโบเรทจะถูกตกตะกอนออกมาจากสารละลายโดยวิธีการต่างๆ เช่น การเติมกรด หรือการปรับอุณหภูมิ
- การฟอกและทำให้แห้ง: ตะกอนโซเดียมเตตระโบเรทจะถูกฟอกล้างเพื่อ loại bỏสิ่งเจือปน และหลังจากนั้นจะถูกทำให้แห้ง
ความปลอดภัยในการใช้งาน
บอแรม ถูกจัดอยู่ในระดับความเป็นพิษต่ำ แต่การสัมผัสโดยตรงกับผิวหนังหรือการสูดดมฝุ่นของบอแรมอาจก่อให้เกิดระคายเคือง ดังนั้น ผู้ที่ทำงานกับบอแรม ควรปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยและสวมใส่เครื่องป้องกันส่วนบุคคล (PPE)
สรุป
บอแรม เป็นสารที่มีประโยชน์อย่างยิ่งในอุตสาหกรรมต่างๆ เนื่องจากคุณสมบัติที่หลากหลาย การผลิตที่ค่อนข้างง่าย และระดับความเป็นพิษต่ำ บอแรม จะยังคงเป็นหนึ่งในวัตถุดิบสำคัญที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในอนาคต
ตารางเปรียบเทียบการนำบอแรมไปใช้งาน
อุตสาหกรรม | การนำบอแรมไปใช้ |
---|---|
กระจก | สารฟลักซ์ ช่วยลดอุณหภูมิหลอมละลาย |
เซรามิก | สารผสม ปรับปรุงคุณสมบัติ |
ซักฟอก | สารเพิ่มประสิทธิภาพ ช่วยให้ผงซักฟอกละลายดีขึ้น |
ยาสีฟัน | สารขัดฟัน ช่วยขจัดคราบพลัค |
|